In 2019 werden in België ongeveer 10.196 mannen (leeftijd 40+) gediagnosticeerd met prostaatkanker1. In 2017 waren er nog ongeveer 9.555 gevallen van prostaatkanker, wat er dus op wijst dat het aantal diagnoses voor deze ziekte toeneemt2. Met deze cijfers is prostaatkanker de meest voorkomende kanker bij mannen in het land3, en behoort de ziekte tot de 10 belangrijkste doodsoorzaken op basis van het voor leeftijd gecorrigeerde sterftecijfer bij mannen4. Prostaatkanker treedt op wanneer er bij mannen een ongecontroleerde (kwaadaardige) groei van cellen in de prostaatklier ontstaat5. De prostaatklier dient voornamelijk om vloeistoffen te produceren en op te slaan die helpen bij het aanmaken en transporteren van sperma voor de voortplanting.6
Kankercellen die zich volledig binnen de prostaat bevinden, worden gedefinieerd als gelokaliseerde prostaatkanker7. Deze vormen van kanker worden verder onderverdeeld en kunnen langzaam groeien en geen behandeling vereisen, terwijl andere vormen agressief zijn en zich snel kunnen verspreiden. Kanker die is uitgezaaid naar nabijgelegen organen buiten de prostaat, maar niet verder reikt dan lymfeklieren of botten, wordt lokaal gevorderde prostaatkanker genoemd.8 Gevorderde prostaatkanker wordt vastgesteld als de kanker zich naar een ander deel van het lichaam heeft uitgezaaid, meestal naar de botten en de lymfeklieren.9
Hoewel de wetenschap laat zien dat prostaatkanker ontstaat wanneer het DNA van cellen veranderingen ondergaat (DNA bevat de instructies die een cel vertellen wat ze moet doen), is het niet duidelijk waardoor prostaatkanker wordt veroorzaakt.10 Risicofactoren die in verband zijn gebracht met prostaatkanker zijn onder meer leeftijd, erfelijkheid of familiale aanleg, voedingsgewoonten en etnische achtergrond, waarbij de ziekte vaker voorkomt bij mannen van Afrikaanse afkomst en donkere huid of mannen van gemengd bloed dan bij blanke of Aziatische mannen.11 Hoewel er weinig onderzoek is naar externe risicofactoren voor prostaatkanker, suggereert dit dat betere voedingsgewoonten, een gezond gewicht, regelmatige lichaamsbeweging, meer vitamine D, seksueel actief blijven en het vermijden van roken en alcoholmisbruik kunnen helpen.12 Tot slot, als u een verhoogd risico voor prostaatkanker heeft, kan een regelmatige screening ervoor zorgen dat de kanker vroeg wordt gediagnosticeerd en u een gepersonaliseerde behandeling krijgt.13
Kanker kan in een vroeg stadium worden opgespoord door het niveau van prostaatspecifiek antigeen (PSA) in het bloed te bepalen.14 Een rectaal onderzoek (digital rectal examination, DRE) maakt ook deel uit van het screeningsproces. Als een van deze tests afwijkt, zijn verdere onderzoeken nodig om te zien of er kanker aanwezig is.15 In sommige gevallen wordt prostaatkanker ontdekt tijdens endoscopische resectie van de prostaat (transurethrale resectie van de prostaat, TURP) bij de behandeling van een andere aandoening waardoor de prostaatklier opzwelt en de urinebuis wordt geblokkeerd. 16 Hoewel PSA-tests worden aangeboden voor de screening van prostaatkanker, is bewezen dat deze aanpak tot overbehandeling leidt, met onnodige operaties die incontinentie en impotentie in de hand werken.17 Dit komt voornamelijk doordat de meeste vastgestelde kankers zeer langzaam groeien en doorgaans geen grote problemen veroorzaken of niet levensbedreigend zijn.18 Bovendien laten PSA-tests niet zien hoe agressief de kanker is en welk soort kanker er aanwezig is, wat de keuze van het type behandeling bemoeilijkt. Het is daarom belangrijk dat patiënten en artsen bespreken welke implicaties het ondergaan van de test heeft en een keuze van opvolging ook maken op basis van andere symptomen, geassocieerde risicofactoren en verdere diagnostiek.19
Wanneer prostaatkanker wordt vastgesteld, zal de behandelende arts in samenspraak met specialisten uit verschillende disciplines het beste behandelingstraject aanbevelen op basis van de omvang en de biologische kenmerken van de tumor, de mogelijke uitzaaiing ervan naar omliggend weefsel, metastasen in lymfeklieren en/of elders in het lichaam en de algemene toestand en leeftijd van de patiënt. De gangbaarste behandelingen voor prostaatkanker zijn chirurgie, radiotherapie of actief volgen waarbij de ontwikkeling van de kanker periodiek wordt beoordeeld en een curatieve behandeling wordt toegepast in geval van kankerprogressie20.
Vandaag is de relatieve vijfjaarsoverleving bij prostaatkanker in België gemiddeld 97,5%. Prostaatkanker presenteert zich over het algemeen echter niet met specifieke symptomen en kan vaak lange tijd onopgemerkt blijven. Met de huidige wetenschappelijke vooruitgang in diagnose en behandeling is het van belang dat u contact opneemt met uw zorgverlener om zich te laten screenen op risicofactoren voor prostaatkanker en ook regelmatig bezoeken aflegt, zodat de kanker in een vroeg stadium wordt gediagnosticeerd en u op het juiste moment een gepersonaliseerde behandeling krijgt. Vraag altijd het advies van uw arts.
Een link voor
R.E. Pharm Eline De Bruyne M-BE-00001144 created on 04.01.2022
De informatie op deze site is bedoeld voor een breed publiek en kan productdetails of andere informatie bevatten die niet van toepassing of geldig is in uw land. Wij maken u erop attent dat wij geen enkele verantwoordelijkheid nemen voor het benaderen van deze informatie, die mogelijk niet in overeenstemming is met geldende juridische procedures, wet- en regelgeving, registraties of gebruiken in uw land.