Leverkanker begrijpen
Wat is leverkanker precies? Hier vindt u informatie over de ziekte, de mogelijke oorzaken, de diagnostische methodes en het belang van een vroegtijdige opsporing in het geval van leverkanker.
Introductie
In deze korte video vertellen Prof Dekervel (UZ Leuven), Prof Borbath (UCL Saint-Luc) en George Kalamitsis (Liver Patients International) graag meer over de aandoening en het belang van regelmatige screening.
Wat is de lever en wat is zijn rol?
De lever bevindt zich rechts bovenaan in de buik. Hij weegt ongeveer 1,5 kg en wordt omhuld door een bindweefselvlies (kapsel), dat op zijn beurt bedekt wordt door een membraan (het buikvlies).
De lever bestaat uit een linker- en een rechterkwab. Elke kwab bestaat uit 50.000 tot 100.000 kwabjes, die op hun beurt elk bestaan uit drie miljoen levercellen, de hepatocyten. Deze cellen staan in voor belangrijke metabole functies.
- Lever
- Galblaas
- Galwegen
- Twaalfvingerige darm (duodenum)
- Pancreas
- Maag
- Milt
Net als de nieren reinigt de lever het organisme door toxines, zoals bijvoorbeeld alcohol of chemische stoffen uit geneesmiddelen, te elimineren. De lever speelt ook een rol in de vertering door gal af te scheiden en bij de opname van voeding en voedingsstoffen. Het is in de lever dat door degradatie van hemoglobine, het rode pigment van het bloed, bilirubine wordt geproduceerd en dat er belangrijke eiwitten zoals albumine, het meest overvloedige eiwit in ons bloed, worden uitgescheiden. De lever is dus het belangrijkste orgaan voor ons metabolisme.
Wat is leverkanker?
Leverkanker is een tumor, ook carcinoom genoemd, die in de lever wordt gevormd. Daarom spreken we ook van een levercarcinoom. Een tumor is een anarchistische proliferatie van cellen. Men onderscheidt twee soorten leverkanker in functie van de oorsprong van de tumor:
- Primaire leverkanker: een tumor die zich op de levercellen ontwikkelt, of een hepatocellulair carcinoom (HCC). Onder de primaire vormen van leverkanker worden ook tumoren in de buurt van de lever gerekend, bijvoorbeeld in de galwegen, het cholangiocarcinoom. Het angiosarcoom dat voorkomt in de bloedvaten die de lever irrigeren, maakt er ook deel van uit.
- Secundaire leverkanker: levermetastasen, tumoren die afkomstig zijn van andere organen zoals de longen of het maag-darmapparaat, en die gemigreerd zijn naar de lever (secundaire kanker).
Ongeveer 90% van de maligne levertumoren zijn hepatocellulaire carcinomen (HCC), iets minder dan 10% zijn cholangiocellulaire carcinomen (CCC):
Leverkanker wordt meestal waargenomen op een gevorderde leeftijd. In België zijn de meeste patiënten met leverkanker tussen de 65 en 80 jaar oud.
980
In België werden 980 nieuwe gevallen van leverkanker geregistreerd in 2017
16
Het is 16de meest voorkomende kanker in België
3
Leverkanker treft bijna 3 keer meer mannen dan vrouwen in België
1%
Leverkanker vertegenwoordigt 1% van alle nieuwe kankergevallen per jaar
Wat zijn de oorzaken van leverkanker?
De oorzaken en risicofactoren verantwoordelijk voor de meest voorkomende vormen van leverkanker zijn:
- Levercirrose – littekenweefsel van de lever door een chronische ontsteking
- Alcoholmisbruik
- Chronische hepatitis B of C
- Teveel eten, gebrek aan lichaamsbeweging of diabetes
- Stofwisselingsstoornissen, bv. de ijzerstofwisseling (hemochromatose)
- Schimmeltoxines, de zogenaamde aflatoxines
80% van de patiënten met leverkanker lijdt ook aan levercirrose. Dit is niet altijd het gevolg van overmatig alcoholgebruik, maar kan ook worden veroorzaakt door een chronische ontstekingsziekte van de lever.
Iedereen met een verhoogd risico op leverkanker, bijvoorbeeld omdat hij verschillende risicofactoren vertoont, moet elke zes maanden op controle.
Hoe verloopt de diagnose van leverkanker?
Om leverkanker te diagnosticeren, voert de arts een reeks onderzoeken uit. Hij begint met een anamnese, dat wil zeggen vragen over de symptomen waarbij hij kijkt of er risicofactoren zijn die leverkanker bevorderen. Vervolgens gaat hij over tot een medisch onderzoek. Hij maakt onder meer gebruik van deze technieken:
Naast de onderzoeken aan de hand van medische beeldvorming kan de arts ook een gastroscopie uitvoeren (een onderzoek dat de interne wand van de maag, slokdarm en twaalfvingerige darm visualiseert), een colonoscopie (een onderzoek dat de interne wand van de dikke darm visualiseert), een laparoscopie (een endoscopisch onderzoek van de buikholte en de inhoud ervan) of een katheterisatie om de bloedvaten van het abdomen te onderzoeken. Als er gevreesd wordt voor de aanwezigheid van botmetastasen, is een botscan aangewezen. Dat is een techniek voor medische beeldvorming die veranderingen in de botten weergeeft.
Raadpleeg zonder aarzelen een arts indien u symptomen vertoont en laat u onderzoeken. Hoe vroeger leverkanker wordt opgespoord, hoe groter de kans op genezing.
Wat zijn de symptomen van leverkanker?
Leverkanker gaat gepaard met een aantal symptomen die niet onmiddellijk in verband worden gebracht met de ziekte:
- De ogen en de huid worden gelig
- Overgeven van bloed
- Lichamelijke zwakte
- Gebrek aan eetlust
- Aanhoudende pijn bovenin de buik
- Onverklaarbaar gewichtsverlies ondanks een toename van de buikomtrek
- Zwarte, kleverige ontlasting (teerachtige ontlasting)
- Koorts
- Misselijkheid
Deze symptomen mogen niet licht worden opgevat, raadpleeg uw huisarts zodat hij u onderzoekt. Hij kan u naar andere specialisten doorverwijzen.
