Een andere kijk op longkanker
Longkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in de wereld. Met meer dan anderhalf miljoen overlijdens per jaar2 – meer dan borstkanker, darmkanker en prostaatkanker samen.
Een verhaal van hoop en overleving1
Maria was pas 50 en zat al gekluisterd aan een rolstoel. Ze was niet in staat om te ademen zonder extra zuurstof. Ze had geen tijd en geen hoop meer. Haar oncoloog raadde haar een palliatieve eenheid aan, maar Maria, die nog niet klaar was om de strijd tegen longkanker op te geven, wou een tweede opinie van een andere specialist.
Toen het adviserend oncologisch zorgteam vernam dat Marie nooit gerookt had, beveelden ze haar een behandeling met een nieuw geneesmiddel aan. Dit geneesmiddel was beloftevol voor mensen met longkanker die nooit hadden gerookt. Al na enkele dagen met deze behandeling, verplaatste Maria zich reeds zonder haar rolstoel en kon zij opnieuw ademen zonder extra zuurstof. Haar toekomst bleef onzeker, maar op dat moment had ze haar leven terug. En ze voelde zich opnieuw hoopvol en gelukkig.
William Pao, M.D., Ph.D, Hoofd van Pharma Research and Early Development
Ik zal haar verhaal nooit vergeten", zei William Pao, M.D., Ph.D., die als onderzoeksassistent aan het Memorial Sloan-Kettering Cancer Center -een paar jaar voordat hij tot Hoofd van Pharma Research and Early Development werd benoemd- getuige was van de tweede kans die Maria kreeg. "Op dat moment wisten we nog niet waarom mensen die nooit hadden gerookt en toch longkanker kregen zo goed op het geneesmiddel reageerden. Opbasis van de klinische gegevens die we zagen bij patiënten met gelijkaardige profielen, waren we in staat om Maria een behandeling aan te bieden die gericht was op haar specifieke tumortype. Snel daarna werkten we met anderen samen om de genetische basis van haar tumorrespons te identificeren zodat we routinematig diegenen konden identificeren die wellicht het meeste voordeel uit de behandeling zouden halen.
Met de enorme vooruitgang die de screening en behandeling van longkanker het afgelopen decennium heeft geboekt, vormt het verhaal van Maria een vroegtijdig voorbeeld van hoe belangrijk het verband tussen diagnostische middelen en geneesmiddelen kan zijn in de strijd tegen longkanker.
De tocht naar overleving1
Longkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in de wereld. Met meer dan anderhalf miljoen overlijdens per jaar2. – meer dan borstkanker, darmkanker en prostaatkanker samen- is het daarnaast ook de meest dodelijke kanker1. Meer dan twee derde van de patiënten met longkanker wordt gediagnosticeerd in een laat stadium waarinde kanker zich reeds heeft uitgezaaid naar andere delen van het lichaam6. Zelfs met chirurgie, bestraling en chemotherapie behoren de overlevingspercentages van longkanker tot de laagste van alle soorten kanker.3 Zonder behandeling kan de ziekte op zeven maanden iemands leven kosten.3
Vandaag is er echter weer hoop.
Volgens dr. Pao:
We hebben een veel beter inzicht in wat er gebeurt in de longkankercellen, hoe het immuunsysteem longkanker onder controle houdt en hoe we deze nieuwe kennis kunnen aanwenden.
Het is een ongelofelijke spannende tijd voor onderzoek naar en behandeling van longkanker, zowel wat betreft de diagnostiek als de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Nieuwe informatie maakt het mogelijk om longkankerpatiënten te helpen zoals nooit tevoren.
Elke kanker—elke patiënt—is verschillend1
De focus achter deze baanbrekende vooruitgang ligt op het inzicht in genetica en de ziekteprocessen achter kanker.
We dachten dat er maar twee belangrijke typen longkanker bestonden, maar vandaag weten we dat er meerdere verschillende subgroepen bestaan.
Eigenlijk gaat het nog een stap verder: indien we naar de genetische samenstelling kijken, dan zien we dat elke patiënt een unieke tumor heeft.
Genetische tests en geavanceerde diagnostiek kunnen mutaties identificeren bij patiënten zoals Maria om de beste behandeling voor de best mogelijke resultaten te voorspellen, om uiteindelijk de mogelijkheid te bieden aan dokters en andere professionele zorgverleners om echte zorg op maat te verstrekken. Maria had een EGFR-mutatie (zie inzetkader), wat de reden was voor haar succesvolle behandelingsresultaten. Het kennen van de genetische afdruk van een patiënt zorgt voor een grotere precisie bij de beoordeling van het risico, de diagnose van de ziekte, het bepalen van een nauwkeurige prognose en het toewijzen van een behandeling. Vandaag kunnen experts patiënten opdelen in verschillende groepen om nieuwe, levensreddende geneesmiddelen voor deze specifieke groepen te ontwikkelen. Bovendien kunnen ze de patiënten tijdens hun behandelingskuur een aangepaste opvolging aanbieden.
Voorbeelden van genmutaties die gericht kunnen worden behandeld
De herschikking van het gen dat codeert voor anaplastisch-lymfoomkinase (ALK) leidt tot de vorming van een ALK-fusie-eiwit, dat op zijn beurt leidt tot een abnormale groei en overleving van kankercellen.4 Deze genherschikking komt meestal voor bij lichte rokers of niet-rokers. Patiënten met een ALK-genherschikking kunnen baat hebben bij een geneesmiddel dat specifiek gericht tegen het ALK-fusie-eiwit, waardoor de signalen van dit eiwit die leiden tot celgroei en overleving worden stilgelegd en bijgevolg de tumorcellen afsterven.
Kom meer te weten over deze specifieke vorm van longkanker die jongere patiënten treft, van wie velen nooit hebben gerookt7.
De epidermale groeifactorreceptor (EGFR) is een signaaleiwit dat zich op de celmembraan bevindt. Wanneer de epidermale groeifactor (EGF) zich bindt aan deze receptor, dan leidt dit tot celgroei en celdeling5. Bij longkanker met een EGFR-mutatie zorgt deze mutatie voor een continue activering van de celgroei, wat resulteert in de vorming van kwaadaardige tumoren. Patiënten met dit type longkanker kunnen baat hebben bij een geneesmiddel dat gericht is op het mutant-EGFR-eiwit, waardoor de signalering ervan wordt stilgelegd en de tumorcellen afsterven.
Kom meer te weten over EGFR-onderzoek via onze infographic
Wetenschap vertalen in geneeskunde1
Gezamenlijk onderzoek op het vlak van diagnostische middelen en geneesmiddelen stimuleert innovatie waardoor het leven van kankerpatiënten en dat van hun gezinnen er mogelijk helemaal anders uit kan zien. Doelgerichte behandelingen, hetzij alleen hetzij in combinatie met andere behandelingen, zorgen ervoor dat longkankercellen niet meer kunnen groeien en zich ook niet meer kunnen uitzaaien.
Immunotherapie toont nog steeds een enorm potentieel doordat ze het immuunsysteem stimuleert om kankercellen te identificeren en te vernietigen. Van kankerimmunotherapie is aangetoond dat ze het leven van de patiënten met een gemetastaseerde ziekte mogelijks met vijf jaar en langer kan verlengen. En dat is veel langer dan met de standaardbehandelingen, volgens dr. Pao. Voor patiënten bij wie de tumoren aanvankelijk krimpen bij een behandeling, maar nadien resistent worden, kunnen nieuwe biopsieën onthullen welk geneesmiddel deze resistentie mogelijks kan overwinnen. Longkanker blijft een complexe ziekte, maar met lopend onderzoek, klinische studies en experimentele geneesmiddelen in de pijplijn kunnen antwoorden worden gevonden die levens redden en verbeteren.
Wellicht bestaat er niet één geneesmiddel dat alle kankers kan genezen en er is bovendien nog zeer werk te verrichten, maar tochbieden de huidige nieuwe mogelijkheden al een andere perspectieven en een betere prognose. Experten zoals dr. Pao en talloze anderen doen er alles aan om van longkanker een chronische in plaats van een fatale ziekte te maken. Gedreven door de beloftevolletoekomst en door de vruchten die het afwerpt wanneer patiënten zoals Maria de kans krijgen om meer van de memorabele momenten van het leven te genieten, biedt het samenwerkingsverband van vandaag tussen diagnostisch en farmaceutisch onderzoek hoop waar er vroeger geen was.